Tôn giả Nan Ðà là người em trai cùng cha khác
mẹ với đức Ðạo sư. Tôn giả xuất gia ngay trong ngày hôn lễ, trong một phút bốc
đồng hơn là phát tâm cầu đạo. Vì thế chỉ được vài hôm đầu, Tôn giả cảm thấy nhớ
nhung nếp sống vương giả và nhất là vị tân nương mới cưới. Tôn giả nhất định
hoàn tục nên tìm đến Ðức Phật ngỏ ý:
- Bạch Thế Tôn! Con không thể nào tiếp
tục sống đời xuất gia trong sạch như vỏ ốc được. Bất cứ lúc nào và ở đâu, con
cũng nhớ đến hình bóng diễm lệ của tân nương. Con còn nhớ rõ, lúc con theo Thế
Tôn ra khỏi kinh thành, nàng hối hả chạy theo, tóc mới chải được một nửa, lệ
tuôn đầy má, kêu thất thanh:
- Hỡi Hoàng tử yêu quý! Mau về với em,
không có chàng thì em sẽ chết mất... con lo ngại cho nàng quá.
Ðể khuyến khích người em trẻ tuổi, đức Ðạo sư
bèn dùng thần thông, khiến Nan Ðà được trông thấy hình bóng của một số tiên nữ
trên cung trời Ðâu Suất. Sau đó Ngài hỏi sư:
- Này Nan Ðà! Những tiên nữ này có đẹp
bằng Tân Nương hay không?
Tôn giả bối rối:
- Bạch Thế Tôn! Tân nương Ka Lỳ A Ni của
con tuy là hoa hậu của thành Ca Tỳ La nhưng so với tiên nữ trên, nàng vẫn kém
xa.
- Vậy thì, này Nan Ðà, nếu em cố gắng
tu hành, không đòi hoàn tục nữa... thì khi nào đắc đạo, Như Lai sẽ đền bù cho
em 500 tiên nữ xinh đẹp như thế. Còn Tân Nương em chớ bận tâm về nàng ta nữa.
Phụ hoàng và đình thần sẽ sắp xếp cho Ka Lỳ A Ni tìm chỗ trao thân gởi phận
xứng đáng cả rồi.
- Bạch Thế Tôn! Con rất an tâm khi được
chuẩn hứa như thế. Con sẽ ở lại tinh cần tu tập để được 500 tiên nữ... không
đòi về hoàng cung nữa.
Và Tôn giả Nan Ðà ở lại, tinh cần tu tập,
không bao lâu Ngài đắc A La Hán quả. Khi về gặp đức Ðạo sư để báo tin
thành quả tốt đẹp của mình, Tôn giả cung kính thưa:
- Bạch Thế Tôn! Xin ngài hủy bỏ lời hứa
đền bù cho con 500 tiên nữ cõi trời.
- Lành thay Nan Ðà! Như Lai rất hoan hỷ
khi được hủy bỏ một lời hứa như vậy.
Trưởng lão kệ còn ghi lại bài thơ của Tôn giả
đã làm sau khi đắc đạo như sau:
“Có một thuở nào - Vừa dễ duôi vừa nông cạn
Tâm trí của ta - Chỉ chăm chú vào lòng can
đảm được biểu hiện bên ngoài. Thật nhẹ dạ và nông nổi
Tất cả những tháng ngày đều bị tiêu phí trong
nhục dục phóng đãng và si tình”.
Nhưng:
Nhờ lòng từ bi quảng đại của Ðức Thế Tôn
Ta đã được dẫn dắt
Từ Hoàng cung đến đời sống cao này.
Nhờ thế:
Ta được thoát ra khỏi vòng sinh tử triền miên
và chứng đạt Niết Bàn”.
“Ðường về cõi Phật rộng bao la
Con nguyện cầu xin Ðức Phật Ðà
Chỉ nẻo cho con tìm ánh Ðạo
Tránh niềm tục lụy lắm phong
ba”.
